Transport intermodalny

Sektor Transportu Intermodalnego

DEFINICJA TRANSPORTU INTERMODALNEGO I PRZYKŁADY

Transport intermodalny jest rozumiany jako przewóz towarów w jednej i tej samej jednostce ładunkowej lub pojeździe. Przewóz ten odbywa się przy użyciu różnych gałęzi transportu. Na dodatek bez przeładunku samych towarów w zmieniających się gałęziach transportu.

Jako przykad transportu intermodalnego wskazuje się transport:

• samochodowo-kolejowy,
• samochodowo-kolejowo-morski,
• kolejowo-morski,
• samochodowo-morski,
• samochodowo-kolejowo-wodny,
• a także samochodowo-lotniczy.

TRANSPORT INTERMODALNY W POLITYCE UNIJNEJ

Rozwój transportu intermodalnego jest jednym z priorytetowych kierunków działań w ramach polityki transportowej Unii Europejskiej. Wskazuje o tym przyjęta przez Komisję Europejską strategia konkurencyjnego systemu transportu czyli Biała Księga – Transport w roku 2050. W kwestii transportu intermodalnego wskazano potrzebę optymalizacji działań na rzecz stworzenia multimodalnych łańcuchów logistycznych. Będzie to osiągnięte poprzez zwiększenie wykorzystania bardziej energooszczędnych środków transportu. Podkreślono również stworzenie w kontekście sieci bazowej TEN-T struktur korytarzy towarowych pozwalających na synchronizację inwestycji i prac nad infrastrukturą. W dodatku wspieranie efektywnych, innowacyjnych i multimodalnych usług transportowych. Na przykład usług kolejowych na średnich i dalekich dystansach.

CELE DOTYCZĄCE TRANSPORTU INTERMODALNEGO W UE

Wśród celów założonych w Białej Księdze wymienia się cele takie jak: przeniesienie do 2030 r. 30% drogowego transportu towarów na odległościach większych niż 300 km na inne środki transportu, na przykłąd kolej lub transport wodny, a do 2050 r. ponad 50% tego typu transportu oraz stworzenie do 2030 r. w pełni funkcjonalnej, multimodalnej bazowej sieci TEN-T, obejmującej cały obszar UE, a do 2050 r. osiągnięcie wysokiej przepustowości i jakości tej sieci wraz z uzupełniającym zestawem odpowiednich usług informacyjnych. Dalszy i dynamiczny rozwój transportu intermodalnego jest uwarunkowany w szczególności dostępnością środków finansowych, w tym pochodzących ze środków UE na inwestycje w infrastrukturę czy tabor.

MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA TRANSPORTU INTERMODALNEGO

W perspektywie finansowej 2014-2020 transport intermodalny był finansowany głównie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W nowej perspektywie finansowej na lata 2021-2027 wsparcie projektów z zakresu transportu intermodalnego będzie pochodzić przede wszystkim z takich źródeł jak:

• ze środków Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FENiKS), którego alokacja na ten cel ma wynieść ok. 230 mln euro,
• ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO), którego alokacja ma wynieść ok. 175 mln euro.

Instytucją pośredniczącą, która będzie odpowiedzialna za organizację naborów wniosków o dofinansowanie transportu intermodalnego w Polsce, będzie Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT).

FEnIKS – dofinansowania do transportu intermodalnego

Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) na lata 2021-2027 stanowi kontynuację wcześniejszego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POliŚ) na lata 2014-2020. Głównym celem FEnIKS jest poprawa warunków rozwoju kraju poprzez budowę infrastruktury technicznej i społecznej zgodnie z polityką zrównoważonego rozwoju, co ma zostać osiągnięte poprzez:

• obniżenie emisyjności gospodarki transformację w kierunku gospodarki przyjaznej środowisku i o obiegu zamkniętym;
• budowę efektywnego i odpornego systemu transportowego o jak najniższym negatywnym wpływie na środowisko naturalne;
• dokończenie realizacji odcinków sieci bazowej TEN-T do roku 2030;
• poprawę bezpieczeństwa transportu;
• zapewnienie równego dostępu do opieki zdrowotnej oraz poprawę odporności systemu ochrony zdrowia;
• wzmocnienie roli kultury w rozwoju społecznym i gospodarczym.

Program FEnIKS jest podzielony na osiem priorytetów, wśród których Priorytet V dotyczy wsparcia sektora transportu z EFRR. W ramach Priorytetu V zostały wyszczególnione dwa cele szczegółowe, które dotyczą transportu intermodalnego:

• Cel szczegółowy 5.1 Rozwój odpornej na zmiany klimatu, inteligentnej, bezpiecznej, zrównoważonej i intermodalnej TEN-T.
• Cel szczegółowy 5.2 Rozwój i udoskonalenie zrównoważonej, odpornej na zmiany klimatu, inteligentnej i intermodalnej mobilności na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym poprawę dostępu do TEN-T oraz mobilności transgranicznej.

Jakie inwestycje będą wspierane w zakresie transportu intermodalnego ?

W ramach Programu FEnIKS przewiduje się wsparcie takich inwestycji jak np. budowa i przebudowa infrastruktury terminali intermodalnych oraz dedykowanej infrastruktury kolejowej (m.in. bocznic) i drogowej, niezbędnej do włączenia ich w sieć transportową, zakup lub modernizację niezbędnych urządzeń oraz taboru kolejowego do obsługi terminali intermodalnych oraz zakup lub modernizację systemów telematycznych i satelitarnych służących transportowi intermodalnemu.

Maksymalny poziom dofinansowania UE wynosi 85% kosztów kwalifikowanych projektu.

KPO – dofinansowania do transportu intermodalnego

Krajowy Plan Odbudowy obejmuje pięć głównych komponentów tematycznych, takich jak:

• Odporność i konkurencyjność gospodarki,
• Zielona energia i zmniejszenie energochłonności,
• Transformacja cyfrowa,
• Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia,
• Zielona, inteligenta mobilność.

Projekty związane z rozwojem transportu intermodalnego będą realizowane w ramach Komponentu E: Zielona, Inteligentna mobilność. Skupia się on na wyzwaniach polskiego sektora transportowego związanych z zanieczyszczeniem powietrza i dekarbonizacją, a także wzrostem udziału transportu kolejowego. Realizacja projektów w ramach Komponentu E ma przyczynić się na przykład do zwiększenia atrakcyjności i efektywności kolei. Zwłaszcza w ramach transportu towarowego i osobowego. Środki z KPO dedykowane transportowi będą przeznaczane na projekty ogólnokolejowe, pasażerski transport zbiorowy oraz transport intermodalny. Na projekty związane z transportem intermodalnym przeznaczono blisko 175 mln euro.

Przykłady projektów przewidzianych do wsparcia z zakresu transportu intermodalnego to:

• Budowa, rozbudowa i unowocześnienia terminali i bocznic w terminalach.
• Zakup specjalistycznego taboru służącego do wykonywania przewozów intermodalnych.
• Zakup, przebudowa lub modernizacja infrastruktury (maszyny i urządzenia) niezbędnej do obsługi terminali intermodalnych.
• Zakup lub modernizacja taboru kolejowego i specjalistycznego sprzętu wykorzystywanego w przewozach intermodalnych (m.in. lokomotywy, naczepy).
• Inwestycje w zakresie cyfryzacji zwiększającej efektywność funkcjonowania terminali i obsługi towarów.

DLACZEGO TRANSPORT INTERMODALNY JEST TAK WAŻNY?

Transport, w tym transport intermodalny ma kluczowe znaczenie dla integracji europejskiej jak również swobodnego przepływu osób, towarów i usług. Stanowi bardzo ważny sektor gospodarki, który ma istotny udział w wartości dodanej brutto w UE. Głównymi zaletami transportu intermodalnego są:

• Zrównoważony rozwój – ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko. Ogólnie mówiąc przewóz intermodalny jest przyjazny dla środowiska naturalnego. Według badań przy przejściu z transportu ciężarowego na intermodalny zmniejsza się emisję CO2 przesyłki średnio o 30%.
• Niższe koszty i czas transportu. Zaletą jest obniżenie kosztów transportu a także zwiększenie możliwości wyboru wariantów przewozowych. Z uwagi na zwiększenie przepustowości i ominięcie korków czy robót zaletą jest również szybsza wysyłka przy wykorzystaniu kolei. Ponadto szybszy czas dostawy zwłaszcza w przypadku transportu na dużych odległościach. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu optymalnej trasy, czyli takiej, która posiada wysoką wydajność paliwową, towarową jak również czasową transportu.
• Mniejszy wpływ niekorzystnych warunków pogodowych na czas dostawy.
• Zwiększone bezpieczeństwo ładunku – transport intermodalny zapewnia większe bezpieczeństwo poprzez wykorzystanie kolei. Kolej zmniejsza szansę na kradzież, przede wszystkim poprzez wysoki poziom bezpieczeństwa na terminalach, dokach i stacjach kolejowych. Ponadto poprzez stały nadzór nad ładunkiem i nieprzerwany ruch pociągów. Kolej jest również mniej podatna na wypadki drogowe, znacznie częściej występujące w transporcie drogowym. Transport w kontenerach zmniejsza również szanse na wystąpienie uszkodzeń ładunku.
• Zmniejsza zatłoczenie dróg – wykorzystanie transportu kolejowego, czy morskiego znacznie zmniejsza zatłoczenie na drogach. Mniejszy ruch samochodów ciężarowych na drogach i przejściach granicznych podnosi również bezpieczeństwo na drogach.

Transport intermodalny umożliwia realizację idei zrównoważonego rozwoju systemu transportowego, ukierunkowanego na przyjazne dla środowiska rozwiązania transportowe, w tym przewozy kolejowe. Zrównoważony rozwój transportu jest osiągany dzięki wykorzystaniu zalet transportu kolejowego. Do tych zalet zalicza się mianowice możliwość przewozów dużej masy ładunków na dalekie odległości a także niską emisyjność.

STAN TRANSPORTU INTERMODALNEGO W POLSCE

W Polsce transport intermodalny stanowi jeden z najbardziej dynamicznie rozwijających się obszarów transportu. W kraju transport intermodalny jest w większości zdominowany przez transport drogowy, stanowiący 73% udziału w ogóle przetwarzanych przewozów, kolejne miejsce zajmuje transport kolejowy z 23% udziałem, natomiast przewozy śródlądowe odpowiadają mniej niż 1% ogółu. 

Na koniec 2021 roku w Polsce znajdowało się 39 aktywnych terminali, w tym 4 terminale morskie (morze-kolej i morze-droga) i 35 terminali lądowych (kolej-droga).

PERSPEKTYWY ROZWOJU TRANSPORTU INTERMODALNEGO

W Polsce perspektywy i warunki do rozwoju transportu intermodalnego są dobre zarówno odnosząc się do przewozów międzynarodowych, jak również krajowych. Budowa terminali kontenerowych oraz wzrost przewozów kontenerowych jest jednym z kluczowych kierunków rozwoju przewozów intermodalnych. 

Główne przesłanki rozwoju transportu intermodalnego w Polsce są takie jak:

• polityka transportowa UE, ukierunkowana na rozwój proekologicznych rodzajów transportu, 
• wzrost wymiany międzynarodowej i popytu na przewozy międzynarodowe, 
• położenie geograficzne kraju (przez terytorium Polski przebiegają ważne korytarze transportowe.

Dążenie do rozwoju transportu intermodalnego oraz zwiększenia przewozów intermodalnych są bardzo istotne dla polskiego transportu. Transport intermodalny stanowi przede wszystkim alternatywę dla transportu samochodowego. Ponadto pozwala na podniesienie bezpieczeństwa przewozu. Na dodatek ma istotne znaczenie dla wzrostu gospodarczego Polski.

STWORZYMY DOKUMENTACJĘ NA TRANSPORT INTERMODALNY ZA CIEBIE

KORZYŚCI DLA TWOJEJ FIRMY:

Powierz projekt doświadczonemu zespołowi –
dotychczas z sukcesem pozyskaliśmy
dofinansowanie
na infrastrukturę – transport intermodalny
w latach 2007-2013 oraz 2014-2020 w ramach PO IiŚ

CO OFERUJEMY TWOJEJ FIRMIE W OBSZARZE TRANSPORT INTERMODALNY?